Achtergrondinformatie:
Hoewel het voorkomen van de vrijstaande schoorstenen samenhangt met de industriële revolutie c.a. 1770 - 1840, zijn de meeste exemplaren gebouwd in de tijd dat stoommachines vrijwel alles aandreven. Zeker oudere modellen en de exemplaren die niet exceptioneel hoog hoefden te zijn werden gemetseld. In de naoorlogse decennia verdwenen de meeste exemplaren, vaak na lange tijd werkloos te hebben staan wachten want slopen in de bebouwde omgeving was vaak ingewikkeld. Maar de voornaamste reden was dat stoomaandrijving werd vervangen voor brandstofmotoren en elektrische aandrijving. Er zijn ook anno 2025 nog wel zo'n 75 gemetselde schoorstenen in Nederland actief in gebruik. Veelal bij glas en steenfabrieken. Zo'n 500 andere zijn nog als monument bewaard gebleven. Evenals het monumentale exemplaar dat als voorbeeld gediend heeft voor Markenburg, gebouwd rond 1905 in de Waalwijkse Kerkstraat.
Bouwkundige details:
Met ongeveer 12 meter hoogte steekt deze gemetselde schoorsteen nog altijd ruim boven de 2e verdieping uit. Toch is deze schoorsteen een relatief klein exemplaar, waar sommige andere exemplaren meer dan 50 meter hoog zijn geweest. Betonnen exemplaren werden vaak nog ruimschoots hoger. Het metselwerk van de schacht is in dit exemplaar gemaakt van zogenoemde kloostermoppen (groot formaat bakstenen). De kubusvormige sokkel is wel met standaard Waalformaat stenen opgemetseld in kruisverband. Kenmerkend zijn de donkergekleurde metalen spanbanden, die als horizontale lijnen op de schacht zichtbaar zijn. Deze schoorsteen heeft eerst de stoomaandrijving (specifiek de rookgas afvoer ervan) van een schoenfabriek gediend. Later werd de schoenfabriek omgevormd tot de inmiddels beter bekende kousenfabriek. maar is ook die functie is decennia geleden vervangen, waarbij de schoorsteen niet langer in actieve dienst is.
Aantekening: Bij het assembleren van dit model is precisie en ervaring gewenst. Dit is in het bijzonder voor de schaal 1:160 van toepassing.
